Bosch investeert miljarden in klimaatneutrale technologie

In het boekjaar 2021 realiseerde Bosch ondanks moeilijke omstandigheden een aanzienlijke omzet- en winststijging. De omzet van het technologie- en servicebedrijf steeg met 10,1 procent tot 78,7 miljard euro en het bedrijfsresultaat voor rente en belastingen (de operationele EBIT) steeg met ruim de helft tot 3,2 miljard euro. De operationele EBIT-marge steeg tot ongeveer 4 procent, tegenover 2,8 procent in het voorgaande jaar. “Het succesvolle boekjaar 2021 geeft ons het vertrouwen dat we ook de uitdagingen van het lopende jaar het hoofd zullen kunnen bieden”, aldus dr. Stefan Hartung, voorzitter van de raad van bestuur van Robert Bosch GmbH bij de voorstelling van de jaarresultaten.

De oorlog in Oekraïne met al zijn gevolgen is één van de grote onzekerheden. Het bedrijf neemt zijn verantwoordelijkheid voor zijn medewerkers bijzonder ernstig en biedt sinds de eerste dag van de oorlog uitgebreide humanitaire hulp, met name om het leed van de vluchtelingen te verlichten. “Onze gedachten gaan uit naar de mensen die vechten om te overleven, en we delen hun angsten”, zegt Hartung. Oorlog is geen middel om politieke conflicten op te lossen. Volgens Hartung illustreert de huidige situatie dat politici en de samenleving dringend moeten ingrijpen om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen. Hiervoor moeten ze daadkrachtig aan de slag gaan met de ontwikkeling van nieuwe energiebronnen. Daarom blijft de Bosch Groep zich consequent inspannen om het klimaat te beschermen, ondanks het uitdagende economische klimaat. De Bosch-voorzitter kondigde in dit kader investeringen aan in klimaatneutrale technologie zoals elektrificatie en waterstof voor een bedrag van zowate drie miljard euro over drie jaar.

Volgens Hartung zal de oorlog op korte termijn een rem zetten op de daling van de CO2-emissie, maar op lange termijn, vooral in Europa, tot een versnelde technologische transformatie leiden. “Deze situatie kan politici motiveren tot meer vastberadenheid – bijvoorbeeld bij het stimuleren van energiezuinige bouwrenovaties, maar ook bij het bewerkstelligen van een grootschalige uitbreiding van de regeneratieve energieopwekking”, aldus Hartung. Hij vindt dat elektrificatie de snelste weg is naar een klimaatneutraal leven, natuurlijk op voorwaarde dat er groene stroom wordt gebruikt. Daartoe stimuleert Bosch duurzame mobiliteit: in 2021 steeg het ordervolume voor elektrische mobiliteit bij Bosch voor het eerst boven tien miljard euro. Hartung benadrukte echter dat er ook waterstof wordt gebruikt. “Het industriebeleid zou tot taak moeten hebben alle economische sectoren voor te bereiden op het gebruik van waterstof”, meent hij. “Op elektriciteit gebaseerde oplossingen hebben topprioriteit, maar ook op waterstof gebaseerde oplossingen moeten aan kracht winnen. Beide zijn nodig – voor een duurzaam leven op de blauwe planeet.” Tegelijkertijd kondigde de Bosch-voorzitter investeringen aan in de digitalisering van het bedrijf voor een bijkomend bedrag van tien miljard euro over de volgende drie jaar. “Digitalisering kan met name ook een bijdrage leveren aan duurzaamheid – en onze oplossingen beginnen vanuit die overtuiging”, zegt Hartung. Voorbeelden uit het Bosch-productfortfolio zijn de Smart Home energiemanager en het energieplatform voor gedigitaliseerde industriële productie.

De Bosch Groep kende in het eerste kwartaal een omzetstijging van 5,2 procent. “We zijn 2022 goed begonnen en tot nu toe gaan we ervan uit dat we de in het jaarverslag vermelde omzetstijging van 6% zullen overtreffen”, aldus dr. Markus Forschner, directeur en CFO van Robert Bosch GmbH. “Rekening houdend met de grote hoeveelheid onzekerheden blijft het moeilijk om nu al een nauwkeurige schatting voor dit jaar te maken.” Volgens de CFO zal het bedrijf zijn EBIT-marge van vorig jaar niet helemaal kunnen evenaren – die drie tot vier procent zou moeten bedragen. “De druk op onze resultaten neemt aanzienlijk toe, vooral door kostenstijgingen in energie, materialen en logistiek.” Vooral de bedrijfssector Mobility Solutions heeft op dit moment te kampen met een hoge prijzendruk – de prijzen voor bepaalde grondstoffen zijn sinds 2020 bijna verdrievoudigd: “We moeten voorbereid zijn op aanhoudend hoge prijzen en bijzonder volatiele markten”, aldus Forschner. “Niet alleen de autofabrikanten, maar ook de leveranciers kunnen niet anders dan de prijsstijgingen doorrekenen.”

Tegen de achtergrond van de huidige situatie heeft Bosch zijn economische verwachtingen al aanzienlijk bijgesteld. Voor de wereldeconomie verwacht het bedrijf een groei van bijna 3½ procent in het komende jaar – aan het begin van het jaar lag dat cijfer nog rond 4 procent. De eerdere prognose van het bedrijf betreffende de productie van ongeveer 88 miljoen voertuigen en de verwachte stijging van negen procent ten opzichte van het voorgaande jaar zal ook niet worden gehaald. Volgens Forschner worden de hernieuwde waardeverminderingen veroorzaakt door de coronapandemie in China en de aanhoudende knelpunten in de halfgeleiderindustrie. Over het algemeen blijft de CFO echter vol vertrouwen: “Bosch zal ook deze moeilijke fase de baas kunnen. Toekomstgerichte producten en een duidelijke strategische oriëntatie op lange termijn zijn belangrijk – en wij hebben beide.”

Voor een effectieve klimaatbescherming treedt Bosch toe tot de componentensector voor waterstofelektrolyse. Bosch wil tegen het einde van het decennium bijna 500 miljoen euro investeren in deze nieuwe bedrijfsactiviteit, waarvan de helft tegen de marktintroductie, die al voor 2025 is gepland. “We hebben een brede basis voor de ontwikkeling van waterstoftechnologieën en willen de waterstofproductie in Europa bevorderen”, aldus Hartung. “Voor de markt van elektrolysercomponenten verwachten we in 2030 wereldwijd een volume van zo’n 14 miljard euro.” Met de stack levert Bosch de kern van waterstofelektrolyse, die gecombineerd met vermogenselektronica, sensoren en een besturingseenheid uitgroeit tot een Smart Module. De stacks voor de H2-productie moeten al in 2025 in serieproductie gaan.

Bosch steunt de Green Deal van de Europese Unie en zet zich in het bijzonder in voor duurzaamheid: Bosch is met zijn 400 vestigingen wereldwijd sinds 2020 klimaatneutraal en evolueert veel sneller dan gepland naar een nog betere CO2-neutrale onderneming. Bosch kon al één derde van de energiebesparingen realiseren die het bedrijf zichzelf tegen het einde van het decennium heeft gesteld. “Duurzaamheid is niet langer bijzaak, maar moet tot de core business van elk bedrijf behoren”, aldus Filiz Albrecht, directeur en personeelsverantwoordelijke bij Robert Bosch GmbH, verantwoordelijk voor de duurzaamheidsstrategie. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van Bosch situeert zich in de driehoek van economische-, maatschappelijke- en ecologische belangen. “Het is niet gemakkelijk om het evenwicht te bewaren in deze driehoek. Maatschappelijke verantwoordelijkheid bij verandering betekent voor ons dat we zoveel mogelijk medewerkers naar nieuwe bedrijfsactiviteiten meenemen.” Volgens de personeelsdirecteur ontwikkelt Bosch vooral klimaatneutrale technologie op locaties waar voorheen verbrandingsmotorsystemen werden geproduceerd. 1400 medewerkers van de afdeling Powertrain Solutions konden al omschakelen naar een nieuwe baan, bijvoorbeeld in software en elektromobiliteit, op basis van hun kwalificaties of door middel van een intern job placement platform. “Tegen het einde van het jaar zullen bijna 2300 medewerkers aan mobiele en stationaire brandstofcelsystemen werken – waarvan het grootste deel interne medewerkers. Dat is transformatie – made by Bosch”, zegt Albrecht: “Ook wil het bedrijf dit jaar wereldwijd 10 000 nieuwe softwareontwikkelaars in dienst nemen, aldus, de personeelsverantwoordelijke”

“Klimaatbescherming speelt ook binnen onze woningen aangezien meer dan één derde van de CO2-emissies afkomstig is van gebouwen”, aldus dr. Christian Fischer, vicevoorzitter van de raad van bestuur van Robert Bosch GmbH, verantwoordelijk voor de sectoren Consumer Goods en Energy and Building Technology. “De warmtetransitie begint bij de warmtepomp, die idealiter met groene stroom wordt aangedreven.” Op internationaal niveau stellen steeds meer wetgevers dienovereenkomstige richtlijnen op voor nieuwbouw: alleen al in Duitsland moet 65 procent van de nieuwe verwarmingssystemen tegen 2024 worden aangedreven door hernieuwbare bronnen. “Bosch zal tegen het midden van het decennium 300 miljoen euro extra in de warmtepompsector investeren”, licht Fischer toe: “De markt zal tot 2025 jaarlijks met 15 tot 20 procent groeien. Wij willen twee keer zo snel groeien als de markt.” Ook in bestaande gebouwen wil Bosch zijn steentje bijdragen: het bedrijf ondersteunt de ombouw van de verwarmingssystemen op aardgas naar waterstof met H2-compatibele gasketels. Bovendien komt Bosch door de verbinding en integratie van gebouwsystemen ook dichter bij zijn doel om een fundamenteel deel van zijn inkomsten met diensten te genereren. “In de sector van de gebouwsystemen verdienen we al nagenoeg de helft van de opbrengsten met diensten”, aldus Fischer. “Onze strategische doelen vullen elkaar aan – ze helpen klimaatbescherming vanuit technisch perspectief vorm te geven en onze dienstverlening uit te breiden.”

Op het vlak van industriële productie zet Bosch in op energie- en kostenefficiëntie in de fabrieken. “Digitalisering in de industriële productie draagt bij aan klimaatbescherming”, aldus Rolf Najork, verantwoordelijk voor de bedrijfssector Industial Technology. “Alleen al door geconnecteerd energiebeheer verminderen we het jaarlijkse energieverbruik van onze productie met gemiddeld vijf procent.” Het Energy Platform uit het Industry 4.0-portfolio wordt al gebruikt in 80 klantprojecten en op 120 Bosch-locaties. Tegelijkertijd richt de Bosch Groep zich op elektrificatie in de industriële technologie, vervolgt Najork. In 2030 zal naar verwachting 30 procent van de mobiele werkmachines geëlektrificeerd zijn. Dit komt overeen met een extra marktvolume van 1,5 miljard euro voor hoogspanningsaandrijvingen. Bosch wil industriële technologie ook gebruiken om elektrisch rijden te stimuleren. “In een projecthuis met VW zijn we druk in de weer met het oprichten van een bedrijf dat batterijcelfabrieken in Europa zal uitrusten”, legt Najork uit. “Ons gemeenschappelijke doel: uitgroeien tot de kosten- en technologieleider in de industrialisering van de batterijproductie.” Experts wereldwijd verwachten tegen 2030 een cumulatief marktvolume van 50 miljard euro wat betreft de productietechnologie voor batterijcellen.

De Green Deal van de EU zal volgens Bosch een doorslaggevende impuls geven aan de elektrificatie van het wegverkeer. “Alle autofabrikanten streven ernaar om het grootst mogelijke aandeel van de groeiende markt voor elektrische voertuigen te verwerven,” aldus dr. Markus Heyn, verantwoordelijk voor de bedrijfssector Mobility Solutions. “Bosch ziet zichzelf als de belangrijkste leverancier van elektrische aandrijvingen voor voertuigen.” Het bedrijf focust zich op één centrale technische taak, namelijk het op de juiste temperatuur houden van de aandrijving inclusief batterij en het verschaffen van het nodige klimaatcomfort in de cabine – alleen al het intelligente warmtebeheer verhoogt de actieradius van elektrisch rijden met 25 procent. Hiervoor heeft Bosch een voorgeïntegreerde oplossing ontwikkeld met de FlexibleThermal Unit, afgekort FTU. Met de FTU ontsluit Bosch een markt die naar verwachting tegen het einde van het decennium een volume van 3,5 miljard euro zal bereiken. Voor de elektromobiliteit op basis van brandstofcellen gaat Bosch dit jaar van start met de serieproductie van brandstofcelaandrijvingen voor gebruik in vrachtwagens. “Op de locatie in Bamberg willen we tegen het midden van het decennium stacks produceren met een vermogen van één gigawatt”, kijkt Heyn vooruit naar de toekomst. “Tegen 2030 moet de kostprijs van de aandrijving van een brandstofceltruck exact hetzelfde zijn als die van een diesel – dat is ons doel.” Bosch heeft zijn investering in mobiele brandstofcellen opnieuw verhoogd – tot bijna één miljard euro tussen 2021 en 2024.

“De Bosch Groep heeft de uitdagingen van 2021 tot een goed einde gebracht”, vat Forschner samen. “We konden een omzetstijging van 10,1 procent realiseren en onze operationele EBIT met meer dan de helft verhogen.” Dit hebben we bereikt ondanks de nog niet overwonnen coronapandemie, aanhoudende knelpunten in de bevoorrading van halfgeleiders en de aanzienlijke stijging van de grondstofprijzen die zich al in het boekjaar 2021 manifesteerden. “Naast de goede omzetcijfers heeft ook onze uitgebreide reeks kostenbesparende maatregelen zijn vruchten afgeworpen”, licht de CFO toe. “Onze toekomstgerichtheid komt ook tot uiting in de solide jaarrekening.” De onderzoeks- en ontwikkelingskosten van de Bosch Groep bleven stabiel op 6,1 miljard euro (2020: 5,9 miljard euro) en de investeringen stegen licht tot 3,9 miljard euro (2020: 3,3 miljard euro). De uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling waren gericht op elektromobiliteit, rijhulpsystemen, maar ook op elektrificatie in de industrie en verwarmingstechnologie. Het eigen vermogen steeg verder met 1,3 tot 45,3 procent.

Alle sectoren droegen bij aan de positieve ontwikkeling van de bedrijfsactiviteiten. De bedrijfssector met de hoogste omzet, Mobility Solutions, boekte een omzetstijging van 7,6 procent tot 45,3 miljard euro. Na correctie voor wisselkoerseffecten is dit een stijging met 7,9 procent. Na het verlies van vorig jaar behaalde de sector een licht positief resultaat met een operationele EBIT-marge van 0,7 procent. “Mobility Solutions heeft vooral last van de knelpunten bij de levering van halfgeleiders en moet zich aanpassen aan ingrijpende veranderingen in de mobiliteitssector”, licht Forschner toe. “Tegelijk betaalt de sector hoge voorschotten voor elektromobiliteit en automatisch rijden en werd ze geconfronteerd met aanzienlijk toegenomen kosten voor grondstoffen en logistiek.” De bedrijfssector Industrial Technology profiteerde van het herstel in belangrijke machinebouwmarkten en realiseerde een omzetgroei van 18,9 procent tot 6,1 miljard euro. Na correctie voor wisselkoerseffecten is dit een stijging met 19,4 procent. Het EBIT-rendement bedroeg 8,4 procent. De bedrijfssector Consumer Goods kon zijn omzet met 12,7 procent verhogen tot 21 miljard euro in vergelijking met het toch al sterke voorgaande jaar, een stijging van 14,4 procent na correctie voor wisselkoerseffecten. Met 10,2 procent behaalde de sector opnieuw een tweecijferig operationeel EBIT-rendement. De bedrijfssector Energy and Building Technology genereerde een omzetstijging van 7,8 procent, na correctie voor wisselkoerseffecten van 8,8 procent. De verbeterde EBIT-marge bedroeg 5,1 procent bij een totale omzet van EUR 5,9 miljard. Forschner licht toe: “Onze klimaatvriendelijke verwarmingstechnologie heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan ons succes.”

De Bosch Groep noteerde een omzetstijging in alle regio’s. In Europa bedroeg de omzet 41,3 miljard euro, een stijging van 8,9 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Na correctie voor wisselkoerseffecten is dat tien procent. In Noord-Amerika steeg de omzet met 6,5 procent tot 11,4 miljard euro, na correctie voor wisselkoerseffecten met 9,3 procent. In Zuid-Amerika bedroeg de omzet 1,4 miljard euro. De omzet steeg met 32 procent, na correctie voor wisselkoerseffecten met maar liefst 45,1 procent. In Azië-Pacific inclusief overige regio’s bedroeg de omzet 24,5 miljard euro. Dat is een stijging van 13,1 procent, of 11,7 procent na correctie voor wisselkoerseffecten.

Op 31 december 2021 had de Bosch Groep wereldwijd 402.614 medewerkers in dienst, 7580 meer dan in het voorgaande jaar. De uitbreiding vond plaats in alle regio’s, namelijk Europa, Amerika en Azië. In Duitsland bleef het aantal medewerkers stabiel op 131.652. Het aantal medewerkers in onderzoek en ontwikkeling steeg met 2949 tot 76.121.