De 1ste editie van Installatie & Bouw in 2022 is recent verschenen!

Als het over de ambitieuze renovatiedoelstellingen gaat, ligt de klemtoon vaak op de vraag of huiseigenaren wel massaal bereid zullen zijn  om veel geld te investeren in een totaalrenovatie van hun pand. In het panelgesprek ‘Hernieuwbare gassen en verwarming’, van Kanaal Z en gas.be, wierp Christophe Leroy van Viessmann nog een andere cruciale vraag op tafel: hebben we wel de mensen om tegen 2050 om en bij de 2,7 miljoen woningen te renoveren, alleen nog maar in Vlaanderen? De vraag stellen is ze beantwoorden: de bouwsector kampt al van oudsher met een tekort aan personeel. En het wordt er niet beter op. 

Als het aantal opdrachten toeneemt, zal dit gebrek aan manschappen nog meer aan de oppervlakte komen. De wachttijd voor projecten zal toenemen, en dat is op zijn beurt een hinderpaal voor het bereiken van de renovatiedoelstellingen, en dus ook voor de energietransitie. Begin februari liet Confederatie Bouw nog optekenen dat zeven op de tien bouwbedrijven openstaande vacatures hebben. Jaarlijks zouden er in principe 20.000 nieuwe bouwvakkers moeten instromen, maar dat aantal wordt bijlange na niet gehaald. Confederatie Bouw vraagt zelfs dat de overheid werklozen kan verplichten om een werfhelm aan te doen.  Niet alleen de traditionele bouwsector snakt naar mankracht, ook de sector van de hernieuwbare energie is wanhopig op zoek naar gekwalificeerd personeel – en dat over de hele wereld. Uit een rapport van Foresight Climate & Energy blijkt dat de hernieuwbare energiesector tegen 2050 goed zou kunnen zijn voor 38 miljoen jobs tegen 2030 (43 miljoen tegen 2050), ten opzichte van 12 miljoen in 2020, ware het niet voor twee barrières: een tekort aan mensen en een gebrek aan kennis en vaardigheden. Zo hebben installatiebedrijven van warmtepompen en PV-installaties een tekort aan technische profielen om de installaties te realiseren. 52 tot 64% van de werknemers in de PV- en windsector is laagopgeleid. Ook het aantrekken van vrouwen is en blijft een probleem. Er is dan ook dringend nood aan gerichte opleidingstrajecten, klinkt het in een rapport van IRENA (International Renewable Energy Agency). 

Nochtans kunnen jongeren wel gemotiveerd worden om te kiezen voor een carrière in een toekomstgerichte sector als die van de hernieuwbare energie. Volgens een enquête van EY uit 2017 zien 62 procent van de tieners een carrière in olie en gas niet zitten omdat ze de fossiele sector weinig aantrekkelijk vinden. Het rapport van Foresight Climate & Energy oppert de mogelijkheid dat tal van geschoolde krachten uit de fossiele industrie – mits bijscholing – ook in groene sectoren kunnen ingezet worden. IRENA voorspelt immers dat er in de gas- en oliesectoren 6,9 miljoen jobs kunnen verdwijnen tegen 2030, maar dat is nog altijd minder dan er vacatures zullen komen voor jobs in hernieuwbare energie. Een transfer van arbeidskrachten is dan ook niet onrealistisch.Om de kloof te dichten, is er volgens Foresight Climate & Energy nood aan nieuwe opleidingsmogelijkheden, maar scholen en universiteiten hebben het moeilijk om zich aan te passen aan de snelle maatschappelijke en technologische evoluties. Toch hebben EU-lidstaten alle tools in handen om actie te ondernemen, want de mogelijkheden op vlak van (groene) jobcreatie zijn vrijwel eindeloos. Een les die we ook in België kunnen trekken? 

Veel leesplezier!

Filip Van der Elst