De renovatiegolf en inzetten op waterstof: zo moet de verwarmingsindustrie de klimaatdoelen halen

De organisatoren verzamelden het kruim van de Duitse verwarmingssector en politici om zich over de stand van zaken en de mogelijke oplossingen te buigen. Twee rode draden doorheen de lezingen en panelgesprekken: een renovatiegolf is een conditio sine qua non, en het potentieel van waterstof is enorm. 

De ambities zijn niet min: tegen 2050 moet Europa het eerste klimaatneutrale continent zijn. Als grootste energieverbruiker in Duitsland (55 procent van het totale verbruik) en Europa speelt de verwarmingsmarkt een belangrijke rol bij het behalen van deze klimaatdoelen. “Een hele uitdaging, maar één zaak geeft ons vertrouwen in de toekomst: de technologische oplossingen zijn voorhanden”, zei Andreas Lücke, algemeen directeur van de Federatie van de Duitse Verwarmingsindustrie (BDH). “Maar er ligt nog heel wat werk op de plank. Het CO2-verbruik in gebouwen moet drastisch naar omlaag. We kunnen de verwarmingsvraag laten dalen door gebouwen beter te isoleren, maar ook daarnaast is er nood aan vernieuwende technologieën.” Andreas Feicht, staatssecretaris bij het Duitse Federale Ministerie van Economische Zaken en Energie (BMWi) gaf mee dat het Duitse CO2-verbruik weliswaar is gedaald, maar toch is dat eerder ondanks dan dankzij de gebouwensector. “De daling kwam er vooral dankzij de mobiliteitssector, en daar heeft de coronacrisis veel mee te maken”, gaf hij mee. 

Uwe Glock, voorzitter van de BDH, overliep de belangrijkste Duitse cijfers. “Tussen 2010 en 2018 is er eigenlijk niet veel gebeurd, omdat er geen subsidiemechanismen en stimulansen waren”, vertelde hij. “In 2019 zorgde nieuwbouw voor significante stijgingen. In 2020 zagen we een stijging van 13 procent in het aantal nieuw geplaatste verwarmingssystemen, goed voor een totaal van 842.000. Vooral biomassa (+138 procent) en warmtepompen (+40 procent) zaten in de lift. Maar dat is nog een heel eind verwijderd van het einddoel, zijnde 1,2 miljoen nieuwe investeringen per jaar. Om dat doel tegen 2030 te halen, mogen we niet achterover leunen en moeten we vandaag aan de slag.”

Andreas Feicht verwacht beslissingen op Europees niveau, en hij stelt de vraag of de in Duitsland ingevoerde CO2-taks over heel Europa ingevoerd zou moeten worden. “Die beslissing heeft gezorgd voor een ware paradigmashift met zich mee. De prijs van koolstof stijgt nu tot 65 euro. In de volgende legislatuur moet echter beslist worden wat de prijs wordt op lange termijn, in de tweede helft van dit decennium. Zal die prijs nog hoger liggen?”  

Eén ding is volgens Feicht een zekerheid: “Iedereen, ook energiegebruikers en gezinnen, moet zich voorbereiden op een wereld met een hoog CO2-prijskaartje. Daarom moeten er nu een stimulans voor investeringen geboden worden, zelfs nu de CO2-prijs nog relatief laag ligt. Dat betekent: investeren in en subsidies voor energie-efficiënte renovaties.” In Duitsland leidde die politiek reeds tot een stijging van het aantal totaalrenovaties, maar toch zijn er extra impulsen nodig. “Daarom zijn we heel benieuwd naar de renovatiegolf die de Europese Commissie wil uitrollen.” 

Renoveren, renoveren, renoveren: daar komt het ook voor Klaus Jesse, vice-voorzitter van de Vereniging van de Europese verwarmingsindustrie (EHI) op neer. “65 procent van de Europese verwarmingsinstallaties zijn meer dan 25 jaar oud. Als we de renovatiegraad opkrikken van 4 naar 5 of 6 procent, kunnen we al 40 procent CO2 besparen. In Duitsland hebben we al een enorme boost gekend, die moeten we doortrekken op Europees niveau”, aldus Jesse. Hij noemde de gascondensatieketel ‘het werkpaard’ van deze inspanning. “Alleen al door 16 miljoen niet-efficiënt werkende gastoestellen condenserend te maken kan er 37 ton CO2 minder uitgestoten worden.”

Intensief renoveren is goed voor het klimaat, maar ook voor de economie. “Het kan de basis zijn van het economisch herstel na de coronacrisis”, zegt Feicht. “Het bestaande gebouwenpark is eigenlijk een slapende reus, die we in deze crisistijden wakker moeten maken. Een renovatiegolf is een geweldige motor die de economie opnieuw op gang kan trekken”, vulde Timon Gremmels, Duits parlementslid voor de SPD, aan. Simone Peter, voorzitter van het Bundesverband Erneuerbare Energie (BEE): “De pandemie zal in het komende jaren zorgen voor een enorm verlies aan banen. De bouwsector kan tot een derde van het aantal verloren jobs in andere sectoren opvangen.”

Wanneer het gaat over verwarming op hernieuwbare energie, zijn warmtepompen nooit ver weg. Vandaag de dag zijn warmtepompen goed voor 15 procent van het Duitse marktaandeel, en de stijging zet zich ook in 2021 door. Warmtepompen kunnen echter niet los gezien worden van de eerder vermelde renovatiegolf, want in een niet-aangepaste woning heeft een warmtepomp weinig zin. Op ISH zagen heel wat experts daarom heil in een andere technologie, die de jongste jaren steeds harder op de deur klopt: waterstof. “Vandaag de dag verbruiken we in Duitsland 2.500 TWh, daarvan 580 TWh elektriciteit. Die hoeveelheid stijgt, maar nooit tot 100 procent. Sommige sectoren zullen we nooit kunnen elektrificeren, en dus hebben we nog altijd molecules nodig. Waterstof speelt daarin een cruciale rol”, aldus Andreas Feicht. Toch zijn er nog pijnpunten: “Vooraleer we waterstof op grote schaal kunnen inzetten, moet de technologie een bepaald maturiteitsniveau behalen, en vooral: moeten er grote hoeveelheden aan een redelijke kost beschikbaar zijn. Daarin knelt voorlopig nog het schoentje.”

Verschillende sectorvertegenwoordigers pleitten ook actief voor een technologievrij framework. “We willen niet dat de Europese Commissie één technologie naar voren schuift”, zei Glock. “We willen gebruik kunnen maken van alle mogelijke klimaatvriendelijke oplossingen.” Ook hij toonde zich optimistisch over het potentieel van waterstof. “We verwachten de conversie van gas naar waterstof tegen 2025 in de markt te kunnen zetten. Vanaf 2030 zullen we de verwarmingsmarkt als key consumer van waterstof kunnen beschouwen”, klonk het optimistisch. Daar sloot Timm Kehler van Zukunft Erdgas zich bij aan. “Er liggen nu al voor 500.000 kilometer aan gasleidingen in Duitsland. Het gasgrid is hydrogen ready’ en dus ook ‘Green Deal ready’, zeker omdat er in de voorbije jaren al meerdere reconversiestappen zijn gezet, zodat de leidingen in de toekomst niet alleen aardgas maar ook waterstof kunnen transporteren. Alleen moet waterstof net zo betaalbaar worden als aardgas vandaag de dag.”  

Productvoorstellingen

Heel wat bedrijven zagen ISH ook als uitstekend moment om nieuwe producten of innovaties in de kijker te zetten. We stellen er graag enkelen aan u voor.

Delabie

De focus van de productoplossingen van Delabie lag onder meer op het thema ‘hygiëne’.

Een selectie van de Delabie-oplossingen voor het wassen en desinfecteren van de handen werden gepresenteerd: de TEMPOMATIC MIX 4 wastafelkraan, de nieuwe BLACK BINOPTIC serie in haar verschillende uitvoeringen, evenals de elektronische zeepdispenser voor wandmontage. De elektronische kranen en accessoires garanderen 100 procent hygiëne dankzij hun contactloze bediening.

Een andere focus bij Delabie-producten is hoge water- en energie­besparing zonder prestatiebeperkingen of vermindering van gebruikerscomfort. Zo draagt de reeds genoemde serie BINOPTIC wastafelkranen bij tot een waterbesparing van 90 procent. Zelfsluitende kranen, zoals de TEMPOMIX 3, verbruiken helemaal geen energie.

De virtuele bezoeker kon ook een breed scala aan nieuwe product­oplossingen ontdekken die functionaliteit combineren met innovatief design. Elk assortiment kent haar nieuwigheden: het FINO urinoir en de MINI BAILA wastafel in bacteriostatisch roestvrij staal materiaal 1.4301, de nieuwe Be-Line® designreeks uit het toegankelijkheidsassortiment, bestaande uit steungrepen en opklapbare douchezitjes, en de sequentiële ééngreeps wastafel­mengkraan 2641BEL voor instellingen in de gezondheidszorg.

Viessmann

“Co-create climate for life”, dat was het motto van Viessmann op deze ISH. De HVAC-specialist lanceerde tal van nieuwe producten, ontwikkeld samen met gespecialiseerde partners. Zo stelde Viessmann de nieuwe generatie warmtepompen voor: compact, efficiënt en uitstekend geschikt voor moderniseringen. Met de nieuwe Vitocal 250-A, 250-AH en 252-A, ontworpen in mobobloc en die ook zonder vloerverwarming gebruikt kunnen worden, speelt Viessmann in op de vraag naar renovatievriendelijke warmtepompen. Het is zelfs mogelijk om bestaande radiatoren te gebruiken met deze warmtepompen. 

Dat waterstof in sneltempo evolueert, is ook Viessmann niet ontgaan. Het bedrijf heeft reeds een breed portfolio aan efficiënte systemen die ook H2-ready zijn. De gascondensatieketels uit de Vitodens 300- en 200-serie zijn nu gecertificeerd om te werken met maximaal 20 procent waterstof in aardgas en kunnen zelfs een bijmenging van 30 procent gemakkelijk en efficiënt in warmte omzetten.

Viessmann wil ook zijn steentje bijdragen in de strijd tegen het corona­virus, met innovatie luchtreiniging- en ventilatiesystemen. Zo is er de Vitovent 200-P, speciaal ontworpen voor toepassing in scholen, seminarieruimtes en kinderdagverblijven. 

WILO

Dit jaar richtte Wilo zich op de virtuele ISH op koudwatertoepassingen die steeds belangrijker worden, niet in de laatste plaats als gevolg van de voortschrijdende verstedelijking wereldwijd en het mondiale watertekort. Als technologiespecialist wiens kerncompetentie het verplaatsen van water is, wil Wilo zich ook in deze sector profileren als innovatieleider en pionier in de industrie. Ook zette het bedrijf enkele productinnovaties in de kijker, zoals Wilo DrainLift SANI (dubbele opvoerinstallatie voor fecaliën), Wilo-Isar BOOST5 (zorgt voor constante waterdruk op extractiepunten) en de Wilo-Separators GEO, MONO en MODU. Separator is een nieuwe lijn vetafscheiders, die verstopping door vet in het riool helpt voorkomen. 

Precies op tijd voor de start van de beurs vestigde Wilo met de live lancering van “Wilo World”, het nieuwe virtuele aanspreekpunt, een nieuwe maatstaf op vlak van klantbeleving. Dit is een wereld die tot in de kleinste details fotorealistisch is weergegeven. Vanuit het nieuwe digitale hoofdkantoor van de technologiespecialist, het Wilopark in Dortmund, begint een reis door de digitale wereld, waar echte referenties kunnen worden bezocht en doorlopen, waar pompen, systemen en oplossingen aan het werk zijn. Klanten kunnen zelf bepalen welke gebieden ze bezoeken en krijgen zo een diepgaand virtueel inzicht in toepassingen en oplossingen.