Doorgedreven synergieën in ambitieus pilootproject

Eind 2017 nam De Gelukkige Haard, de sociale huisvestingsmaatschappij in Oostende en Bredene, haar intrek in een gloednieuw gebouw in hartje Oostende. Het eindresultaat: een passiefgebouw met een gedurfde combinatie van innovatieve technieken, en daarom een nuttige casestudy voor de toekomst van de bouwsector.

De Gelukkige Haard was zelf vragende partij voor een vooruitstrevende nieuwbouw op gebied van technieken. ESP Projects, dochterbedrijf van DECAT energy technics, stelde als onderaannemer al zijn expertise ten dienste van dit project. En dat was nodig, want het plan bevatte heel wat concepten die nog nooit op deze schaal waren uitgevoerd: “We hadden dus geen voorbeeldgebouw waar we ons op konden baseren. We moesten het systeem zelf in de praktijk brengen en finetunen”, zegt Pieter Markey van ESP Projects.

Het plan bevatte heel wat concepten die nog nooit op deze schaal waren uitgevoerd.

Airconomy

Uiteraard is dit nieuwe kantorencomplex passief gebouwd. Fotovoltaïsche panelen voeden de warmtepompen. De vloerverwarming is bovendien aangesloten op een Airconomy-systeem. Markey: “De vloerverwarming en de ventilatie werken constant samen: als de vloerverwarming een zoneventiel openzet om koud water door te laten, zal de ventilatie reageren door een klep open te zetten, om zo meer lucht over de Airconomy en de vloerverwarming te sturen en de inertietijd van de vloerverwarming te verlagen.”

De verwarming gebeurt via geothermische warmtepompen. “Vooral omdat we gebruik wilden maken van passieve koeling die geothermie biedt. In de winter injecteren we koude en halen we warmte uit de aarde, in de zomer net omgekeerd”, zegt Markey. De Gelukkige Haard maakt dus gebruik van passieve koeling via de vloerverwarming, maar de vraaggestuurde ventilatie heeft daarnaast een batterij die zowel kan koelen als verwarmen. “Zo garanderen we klimatologisch comfort, zowel via de vloer als via de lucht.”

Vier warmtepompen

De geothermie is geïntegreerd in de paalfundering van het gebouw, en daarnaast zijn er acht geothermische diepteboringen uitgevoerd. De keuze voor warmtepompen Stiebel Eltron werd reeds in de ontwerpfase gemaakt. De vier modulaire bodem-waterwarmtepompen WPF 16M staan in cascade (twee bij twee) opgesteld. Per twee warmtepompen is er één manager. Bij weinig vermogen draait één van de twee warmtepompen, indien er veel vermogen vereist is kunnen er twee of vier warmtepompen tegelijkertijd draaien. Stiebel Eltron leverde ook de 3 buffervaten SPB 1000 E, met een inhoud van 1000 liter.

De verschillende technieken communiceren met elkaar via één gebouwbeheersysteem. Dat zorgt ook voor een intensieve meting en monitoring van alle geplaatste systemen. De verwarming, warmtepomp en ventilatie worden continu bijgestuurd om een tot een aangenaam binnenklimaat te komen. In het tussenseizoen is er gevaar voor oververhitting, omdat de zon laag zit en diep in de kantoren schijnt. Er komt buitenzonnewering die dit probleem voor een groot stuk zal verhelpen.

Een grote uitdaging in De Gelukkige Haard was de communicatie tussen alle systemen. Markey: “Die hebben elk hun eigen taal, en het was geen evidentie om die met elkaar te laten praten. We hebben een speciale ISG Modbus moeten creëren om de installatie gemeenschappelijk te kunnen aanspreken. En dat heeft tijd gekost, want die talen verschillen onderling sterk.”

‘De synergie tussen de technieken is nog nooit zo ver doorgedreven als hier.’

Synergie

Een project als dit is volgens Pieter Markey de toekomst van de bouwsector. “De synergie tussen de technieken is nog nooit zo ver doorgedreven als hier. Tot voor kort leefde elke partij op zijn eigen eiland, en die mentaliteit moet eruit.” In de toekomst ziet hij dan ook heil in nóg meer overleg in een vroeg stadium. “De bouw was al gestart toen wij nog volop de technieken aan het uittekenen waren. Dit project heeft veel meer tijd en veel meer vergaderingen gekost dan een standaardproject. Het was dan een ontzettend creatief concept, dat getuigt van een sterke visie van het studiebureau. We moesten zoeken naar een compromis, zonder het concept van de artiest
te vernielen.”