Ecodesign en energy labelling: herziening op komst

Sinds de lidstaten van de Europese Unie gezamenlijk beslisten om energieverslindende lampen te verbannen, zijn al vele watertjes doorzwommen en zijn bepaalde lamptypes niet meer beschikbaar. Aan de basis ligt de Europese ecodesign-richtlijn, een essentieel element in het beleid van de Europese Unie om de energie- en milieuprestaties van de geselecteerde producten te verbeteren. De uitfasering gebeurt stapsgewijs. Een opfrissing.

Wat zijn ecodesign en energy labelling? De doelstelling van deze regelgeving is eenvoudig: de energie-efficiëntie van producten verbeteren om zo energie en grondstoffen te besparen. Vanuit het oogpunt van ‘material efficiency’ werden bovendien recent doelstellingen qua recycleerbaarheid, herstel en duurzaamheid van producten toegevoegd, via de herziening van bestaande en nieuwe loten. Dit gebeurt door minimale eisen op te leggen aan de producten (ecodesign) en een vergelijking van producten makkelijker te maken (energy labelling). Maar niet lukraak. Een aanzienlijke procedure gaat aan deze beslissingen vooraf: een procedure waarin tal van partijen medezeggenschap hebben en die steeds de impact op de markt in de gaten houdt. Dit proces dient om na te gaan of er voldoende energiezuinigere alternatieven op de markt zijn zodat de toekomstige opgelegde doelstellingen via Ecodesign realistisch zijn.

Zo werd de oorspronkelijke datum voor de uit-fasering van bepaalde types halogeenlampen
achteruitgeschoven van 1 september 2016 naar 1 september 2018, omdat uit deze procedure bleek dat er onvoldoende alternatieven beschikbaar waren voor de consument. Voor zowel ecodesign als energy labelling is een nieuwe regelgeving op komst. Het voorstel hiervoor bevat een samenvoeging van een aantal ecodesign en energy labelling loten. Waar voorheen werd gesproken over lampen en armaturen, wordt in het nieuwe voorstel verwezen naar ‘light sources’. Dit vereenvoudigt enerzijds de regelgeving, maar vraagt anderzijds ook een juiste interpretatie aangezien armaturen zonder verwijderbare lamp eveneens onder de noemer ‘light sources’ zijn opgenomen. Ook voorschakelapparatuur werd aan de regelgeving toegevoegd. Technologiefederatie Agoria houdt, net als verschillende andere partijen, de publicatie ervan
nauwlettend in de gaten en zal hierover ten gepaste tijde communiceren.

Een voorbeeld van een energielabel van een ledlamp. Waar ‘voorbeeld ledlamp’ staat, lezen we de merknaam en typeaanduiding.

Uitgebreide database

Wel al actief: een nieuwe registratieverplichting in de database voor energy labelling, EPREL. Sinds 1 januari 2019 is het verplicht om alle producten, niet alleen verlichting dus, die onder de energy labelling regelgeving vallen te registreren voordat ze op de markt komen. Niet alleen registreren, fabrikanten en invoerders dienen eveneens de nodige documentatie te uploaden in de database. Denk maar aan de energy labellingdata en technische documentatie per producttype. Alle energy labellingproducten die 1 januari 2019 op de markt werden geplaatst, moesten voor die datum in de database geregistreerd zijn. Voor de producten die tussen 1 augustus 2017 tot 1 januari 2019 op de markt kwamen, was de uiterste registratiedatum 30 juni 2019. Vandaag moet dus elk product dat onder de regelgeving valt, in de EPREL-database geüpload zijn. Het resultaat is een gigantische database met daarin een massa aan producten en hun data rond energie-efficiëntie. EPREL zal, wanneer volledig gefinaliseerd, uit drie grote delen bestaan. Het eerste deel werd hierboven besproken en staat al online. Dit is het gedeelte waarin de fabrikanten en invoerders hun producten en informatie volgens gezette structuren moeten uploaden. Delen twee en drie van EPREL zijn nog niet klaar en staan bijgevolg niet online. Deel twee noemen we even, gemakkelijkheidshalve, het consumentendeel. Eindklanten krijgen toegang tot dit deel en kunnen er producten opzoeken, informatie bekijken en ook vergelijken. Het derde deel zal door de overheid worden
gebruikt om de gegevens die de fabrikanten en invoerders opgeven ook effectief na te kijken. Doel van EPREL: de realisatie van een eerlijke en transparante markt.

Lezingen

Ecodesign, energy labelling, EPREL,… het lijkt een complex kluwen. Voor wie de draad kwijt raakt (of al kwijt is): weet dat er hulplijnen beschikbaar zijn. Wij spraken met Charlotte van de Water, energie-expert bij technologiefederatie Agoria. Zij volgt de beslissingen, herzieningen en andere regelgevingen op de voet. Ze publiceert regelmatig hierover op de Agoria website (https://www.agoria.be/nl/ecodesign-en-energy-labelling-Wat-wijzigt-er-rond-verlichting) en kent alle details van deze
regelgeving.