Nieuwe tool verbindt BIM met het rekenwerk

Met zijn eigen gespecialiseerde software voor het valideren en optimaliseren van HVAC-installaties heeft Hysopt een sterke reputatie opgebouwd. Maar het bedrijf stelt vast dat het reken- en tekenmodel nog al te vaak gescheiden werelden zijn, met tijdsverlies en risico op fouten tot gevolg. Daarom is Hysopt gestart met de ontwikkeling van de ‘Hysopt BIM Feeder’, die de koppeling legt tussen beide modellen. ‘Onze ambitie is: het tekenen en het rekenen naar elkaar toe brengen.’ Hysopt kan voor de ontwikkeling rekenen op een subsidie van VLAIO, het Vlaams Agentschap voor Innoveren en Ondernemen.

Hysopt is een spin-off van de universiteit Antwerpen en ontwikkelt software voor het ontwerpen en doorrekenen van HVAC-installaties. Recent werkt het bedrijf aan een oplossing voor een veel voorkomend probleem in de installatiesector. In grote projecten met complexe systemen worden doorgaans twee modellen opgesteld: een rekenmodel en een BIM-model. Kristof Smits, CTO bij Hysopt, licht toe: “Dit zijn twee gescheiden modellen, zonder onderlinge interactie. Karikaturaal zeggen we wel eens dat BIM-modellen hele mooie tekeningen van niet-werkende installaties zijn, en dat het Hysopt-model minder fraaie tekeningen bevat, maar dan wel van werkende en geoptimaliseerde systemen. De gebruikers moeten dubbel werk verrichten: de systemen twee keer uittekenen en alle concrete informatie in beide modellen invoeren – denk maar aan het tekenen van de leidingen en alle componenten in de juiste volgorde plaatsen. Dat resulteert niet alleen in tijdverlies, maar ook in een verhoogde foutenlast”, zegt Smits. ❯

Bovendien komen er extra moeilijkheden bij kijken wanneer er in de loop van het traject aanpassingen aan het model plaatsvinden. “In het reken­model wordt het verwarmings­systeem conceptueel uitgedacht. De BIM-modelleur bouwt verder op dat model en voegt details toe. Die informatie uit dat tekenmodel zou eigenlijk ook terug naar het rekenmodel gebracht moeten worden om de berekeningen verder te verfijnen. Zo is het tekenen en rekenen een voortdurend iteratief proces, maar de informatie wordt in de praktijk te weinig van het ene model naar het andere geïmporteerd. Dat resulteert in niet correct gesynchroniseerde informatie, en dus in fouten. We hoorden zelfs van sommige bedrijven dat ze het teken- en rekenmodel letterlijk op een A3-papier afdrukken en dan met het blote oog proberen inschatten of een welbepaalde component in beide modellen aanwezig is.” Hysopt is niet de eerste partij die tracht om rekenfunctionaliteit te integreren in het BIM-verhaal: er bestaan al verschillende plug-ins die berekeningen toelaten vanuit de BIM omgeving zelf. “Onze aanpak is echter helemaal anders”, stelt Smits. “We gaan bewust niet rekenen op basis van het BIM-model, omdat dit model onvoldoende informatie bevat over hoe de installatie is samen­gesteld, er is geen ‘syteem-semantiek’. Boven­dien is de user interface van dat pakket doorgaans niet geschikt voor het weer­geven en analyseren van reken­resultaten. HVAC-ingenieurs zijn overigens meestal niet zo vertrouwd met een BIM-omgeving.”

Daarom koos Hysopt voor een andere aanpak: “Onze BIM Feeder brengt beide werelden zo dicht mogelijk naar elkaar toe, en zorgt ervoor dat zowel de BIM-modelleur als de HVAC-ingenieur in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven werken. De gebruiker kan componenten en andere data vanuit Hysopt genereren in het BIM-model. En de data die de BIM-modeleur toevoegt in het tekenmodel, worden dan weer geïnjecteerd in het Hysopt-model. Beide omgevingen worden automatisch op elkaar gemapt, en zijn volledig en voortdurend met elkaar gesynchroniseerd. Via validaties kan je verifiëren of beide modellen nog steeds equivalent zijn en indien nodig correcties doorvoeren.” “Beide modellen hebben hun bestaansreden en moeten dus naast elkaar kunnen bestaan”, vervolgt Smits. “Het BIM-model zegt hoe het systeem eruit ziet en hoe het dus moet worden uitgevoerd, het rekenmodel zegt iets over hoe het systeem zich gedraagt. Dat is allemaal waardevolle informatie. Door de koppeling tussen beide modellen te leggen hebben de HVAC-ingenieur en de BIM-modeleur alle tools in handen om op basis van hun eigen gedefinieerde workflow samen te werken aan een consistent en gevalideerd reken- en tekenmodel.” Hysopt verwacht de BIM Feeder vanaf 2022 te kunnen verspreiden. “We werken voor de ontwikkeling samen met verschillende bedrijven en leggen ons werk voor aan dit feedback panel. Geïnteresseerde partijen kunnen hier steeds bij aansluiten”, besluit Smits.