Ontwerpen en inregelen van cv-installaties: niet eenvoudig, nu alles zo snel evolueert

Er stroomt dan bijvoorbeeld te veel warm water door kleine of veraf gelegen radiatoren terwijl grote of nabij gelegen radiatoren onvoldoende debiet krijgen. Door waterzijdig in te regelen stroomt overal het juiste debiet, en dat is nodig om comfort te combineren met een energiezuinige verwarming. 

Er doen zich duidelijk heel wat problemen voor, en dit ondanks het gebruik van kwalitatieve componenten. Dit wijst erop dat er iets schort aan de samenbouw tot een geheel. Zo kunnen er fouten optreden bij het ontwerp (het concept, de dimensionering) en de montage (inclusief inregeling) van cv-installatie. Het is natuurlijk niet gemakkelijk om het juiste evenwicht te vinden tussen energie, comfort en investering, zeker nu de klimaatmaatregelen leiden tot een nooit geziene evolutie, met toenemende ­complexiteit en schaalvergroting. Denk maar aan de noodzaak tot integratie van hernieuwbare energie, hybride ­systemen, nieuwe componenten, collectieve verwarming op het niveau van gebouwen en wijken…

Deze problematiek was voor Constructiv, het sectorfonds van de bouwsector, de aanleiding om aan de Universiteit Antwerpen de opdracht te geven om een handboek te ontwikkelen rond dit thema: ontwerp en inregelen van huishoudelijke cv-installaties. De vakgroep energie van de faculteit Toegepaste ­Ingenieurswetenschappen (opleiding industrieel ingenieur) heeft in deze materie een jarenlange expertise opgebouwd, gedragen door toepassingsgericht onderzoek. Zo is het softwarebedrijf Hysopt daarvan een spin-off. We mogen fier zijn dat deze Vlaamse KMO in 2020 in het Verenigd Koninkrijk de ­CIBSE-award kreeg in de categorie ‘Product or Innovation – Thermal Comfort’. Het softwareprogramma Hysopt werd dan ook dankbaar gebruikt om diverse fenomenen en principes uit te leggen, en om de impact van heel wat ontwerpkeuzes op onder meer het hydraulische evenwicht te illustreren. 

Het handboek telt 250 pagina’s, met heel veel illustraties, voorbeelden en stappenplannen. Zo is bijvoorbeeld op een bevattelijke manier uitgelegd wanneer een pomp moet ingesteld worden op constante of variabele druk, en ook wat het belang is van een corrosiesensor. De doelgroep van dit handboek is breed, en bestaat uit technici die installaties ontwerpen, bouwen en inregelen. Onvermijdelijk is de inhoud voor sommigen te breed, en tegelijk onvoldoende voor anderen. Er werd geopteerd voor een aanbod dat de nodige bagagekennis biedt aan leerkrachten van de opleidingen centrale verwarming uit het ­secundair onderwijs, en anderzijds kunnen ook de technische richtingen uit het hoger onderwijs  (opleidings­onderdelen HVAC in de bachelor- en masteropleidingen) hiermee aan de slag. Door de ­digitale vorm is het mogelijk om snel en flexibel in te spelen op technologische evoluties, voortschrijdend  inzicht en opmerkingen vanuit het werkveld. Dit maakt het ook gemakkelijk om delen uit dit handboek over te nemen, wat toegestaan is mits bronvermelding. Elke leerkracht kan op die manier lesmateriaal opstellen dat aangepast is aan het leerplan. 

Een grote dank en waardering gaat uit naar allen die al hebben bijgedragen door teksten na te lezen, opmerkingen te formuleren en input te leveren onder de vorm van figuren enz. Hun deskundigheid draagt in hoge mate bij tot de kwaliteit en de bruikbaarheid van dit handboek. Verwacht wordt dat het deze zomer publiek beschikbaar zal zijn via www.buildingyourlearning.be.  

Inhoud:

Ontwerpen en inregelen van cv-installaties

1. Inleiding: criteria voor kwaliteitsvolle cv-installaties, basisprincipes van warmtetransport, leidingconcepten, regeling versus inregeling
2. Begrippen: grootheden, eenheden, hoofdwetten, efficiëntie
3. Vermogen en vermogensregeling van verwarmings­lichamen: selectie, theo­retische basis, keuze van het temperatuurregime
4. Druk en debiet in netwerken: hydraulisch nulpunt, drukverlies, drukverschil, Kv-waarde, autoriteit, interactiviteit, samen­gestelde kringen en opvoerdruk van pompen. 
5. In te regelen componenten: circulatie­pomp, statische en dynamische regel- en inregelkranen, expansievaten, ont­luchting, vuilafscheiding.
6. Inregelprincipes bij constant en variabel debiet: statisch en dynamisch 

Praktische aanpak: ontwerpkeuzes, in­stellen van pompen, voorbereiding, statisch en dynamisch inregelen met reken­voorbeelden en stappen­plannen, bijlage: meet­toestellen, corrosiesensor Risycor.