Passieve brandbeveiliging: uitdagingen voor de toekomst

Heeft men de garantie dat passieve brandveiligheidsoplossingen altijd correct geplaatst zijn en naar behoren werken? En hoe zit het met de interactieve tussen actieve en passieve brandveiligheid? 

Vooraleer dieper in te gaan op de toekomstige evoluties en uitdagingen rond passieve brand­beveiliging, bleek het opportuun om eerst en vooral het concept nog eens onder de loep te nemen. “Passieve brandveiligheid kan omschreven worden als de preventieve veiligheidsmaat­regelen die voorafgaan aan de brand, en die de brand beperken of de uitbreiding ervan verhinderen”, aldus Jacobs. 

Het belang van passieve brandveiligheid kon ­Jacobs staven met een eenvoudig voorbeeld uit de praktijk: de brand in het bedrijfsgebouw van Jezet Seating in Pelt, in juni 2019. “De loods bevatte allerlei producten voor het inrichten van bijvoorbeeld theater- of sportzalen, denk maar aan zitjes in een tribune. Die zitjes bestaan voor een groot deel uit kunststof schuim en zijn dus zeer vatbaar voor brand.” 

Dankzij een goede compartimentering bleven de kantoorruimtes onaangetast. “Al zien we ook hier rook opstijgen, wat wijst op een compartimen­tering die wel vlamdicht, maar niet rookdicht was”, stelt Jacobs nog vast. “Het is belangrijk om dat in het achterhoofd te houden. In België wordt er nog niet zo vaak uitgegaan van rookdichtheid. Ik heb het gevoel dat de verzekeringsmaatschappijen soms moeten tussenkomen bij een brand, ook al werkte de compartimentering naar behoren, omdat er rookschade was in een deel van het gebouw. Rookdichtheid is dus zeker een aandachtspunt voor de toekomst.”

Twee basisbegrippen van passieve brandveiligheid zijn brandreactie en brandweerstand. “Brand­reactie heeft te maken met het gedrag van een materiaal bij het begin van een brand, brandweerstand ontwikkelt zich meer bij een ontwikkelde brand en heeft te maken met de functie die het bouwelement vervult in geval van brand”, verduidelijkt Jacobs. In de praktijk merkt ze dat beide begrippen wel eens door elkaar worden gebruikt:     

“Er bestaat heel wat verwarring rond de terminologie. Dagelijks worden hier nog fouten tegen gemaakt, zo merk ik in de praktijk, ook al maken beide begrippen al jarenlang deel uit van de wetgeving.”

Er bestaan verschillende certificaten om de bij te dragen aan de kwaliteit van passieve brandveiligheidsproducten en -installaties, en dit voor producten, systemen en plaatsingsbedrijven. “Dergelijke certificaten komen uiteraard de kwaliteit ten goede, al betekenen ze geen garantie op een goede plaatsing”, merkt Jacobs op. “Soms is er een gebrek aan controle op de correcte uit­voering. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt deels bij de architect, zeker in de ontwerpfase, maar ook bij het installatiebedrijf. Controle is vanzelfsprekender in actieve brandveiligheid – daar zit controle bovendien vervat in de normen – maar ik pleit voor een vrijwillige controle op zowel het ontwerp als de uitvoering van passieve brandveiligheids­oplossingen.” Ook het verplichte onderhoud – minstens één keer per jaar – mag niet uit het oog verloren worden.

De theorie klinkt veelbelovend, maar toch komt ­Jacobs in de praktijk nog regelmatig mistoestanden tegen. Vooral wanneer verschillende producten in één toepassing worden gecombineerd, durven er wel eens problemen opduiken. Jacobs: “Bijvoorbeeld: een brandwerend luik inbouwen in een brandwerend plafond. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar je moet je er te allen tijde van verzekeren dat die combinatie ook wérkt. Het is van cruciaal belang om daar voldoende aandacht aan te schenken. Zoek naar creatieve oplossingen, maar zorg er vooral voor dat die oplossingen ook onderbouwd zijn. Doe daarvoor een beroep op specialisten of fabrikanten en voer desnoods zelfs een kleine brandtest uit.” Jacobs ziet ook regelmatig vragen terugkomen over de combinatie van passieve en actieve brandveiligheidssystemen. “Er is nog heel wat onderzoek nodig naar de interactie tussen beide systemen. Kan de brandweerstand bijvoorbeeld afnemen eenmaal de sprinklers in werking zijn getreden en het gebouw volledig gesatureerd is op vlak van vocht? Dat is een belangrijke vraag, want voor een daadwerkelijke brandveiligheid is een optimale interactie tussen actieve en passieve brandbeveiliging essentieel.”