NLFR

Vakblad over installatietechniek, hvac, sanitair en elektriciteit
Services worden even belangrijk als bouwen
De nieuwe woonwijk De Tuilerie in Diest krijgt de primeur om het innovatieve concept ‘Energy as a Service’ als eerste op grote schaal toe te passen.

Services worden even belangrijk als bouwen

De bouwheer van morgen zal steeds meer toegevoegde waarde vragen, en dit doorheen de hele levensduur van een gebouw. Het is een evolutie die aannemers verplicht om anders te gaan denken over bouwen. Groep Vanhout gaat alvast erg enthousiast met deze uitdaging om. Met de dochteronderneming ComTIS Energy treedt de groep naar buiten als ESCO-bedrijf en leverancier van ‘Energy as a Service’. De nieuwe woonwijk De Tuilerie in Diest krijgt de primeur om het innovatieve concept als eerste op grote schaal toe te passen.

Naast algemene aanneming wordt er binnen Groep Vanhout de laatste jaren sterk ingezet op oplossingen voor enerzijds energie en anderzijds onderhoud/beheer. De ComTIS-familie binnen de groep bestaat intussen uit vier bedrijven, elk met een eigen technische expertise. Samen met zusteronderneming Energieconcepten (specialist in duurzame energie) biedt deze poot een integraal aanbod van technieken, en dit van ontwerp tot installatie, beheer en onderhoud. ComTIS Energy  is de ESCO (Energy Service Company) en speelt een centrale rol in de vernieuwende weg die Groep Vanhout is ingeslagen. “De keuze om niet enkel te bouwen, maar verder te diversifiëren, stoelt op de overtuiging dat het creëren van toegevoegde waarde cruciaal is om de marktpositie te consolideren”, vertelt Geert Vermeyen, manager van deze nieuwe dochteronderneming. “Daarom investeert het management van de groep bewust in het uitbouwen van dienstverleningsactiviteiten. Aanvankelijk lag het accent op de eerder gekende services, zoals technisch en bouwkundig onderhoud. Met de ESCO en ‘Energy as a Service’ wordt daar een financieringsmethodiek aan toegevoegd waarbij warmte en koude via een abonnementsformule worden aangeboden.” 

Het basisschema van een ESCO.

Drie perspectieven

De keuze voor ESCO en ‘Energy as a Service’ is een reactie op de veranderingen in het energielandschap. “Met de ESCO-formule beogen we in de eerste plaats duurzaamheid betaalbaar te maken”, legt Geert Vermeyen uit. “Dit doen we door het bouwproces vanuit drie nieuwe perspectieven te benaderen. Vooreerst verleggen we de focus van laagste installatiekost naar laagste Total Cost of Ownership (TCO). Hierdoor worden andere criteria belangrijker: kwaliteit en technische performantie, geoptimaliseerd ontwerp, onderhoud, beheer en de evolutie van de energiemarkten. Deze benadering resulteert onvermijdelijk in andere keuzes van materialen en technieken. Ten tweede zetten we de initiële investeringskost – via de abonnementsformule – maximaal om in een operationele kost die zowel de investering, het onderhoud als het energieverbruik omvat. In dit kader geldt de regel: hoe meer we de exploitatiekost kunnen verlagen, hoe lager de initiële investering wordt. Ten derde is er een verschuiving van risico. Om het verwachte rendement te realiseren, moet de ESCO de technische performantie hoog houden. Ook vervangingskosten zijn voor onze rekening. Kortom, het risico op hogere of onverwachte kosten ligt niet langer bij de gebouweigenaar. Logischerwijze dient er al in de conceptfase met deze verschuivingen rekening te worden gehouden. Uiteraard is het essentieel dat ook het bestek in deze zin wordt opgesteld.”  

De resultaatsverbintenis zorgt er ook voor dat de gebouweigenaar tijdens de exploitatie met slechts één partij in communicatie moet treden.

Services in plaats van eigendom

Omdat ComTIS Energy als ESCO de investerings­kost van de warmte- en koudeproductie in een gebouw op zich neemt, is het bedrijf tijdens de volledige contractperiode ook eigenaar van deze installatie. “Onze maatschappij evolueert in de richting waar mensen eigendom steeds minder belangrijk vinden”, aldus Geert Vermeyen. “Denk maar aan concepten zoals deel­fietsen en -auto’s. We willen met z’n allen een comfor­tabel leven zonder de beslomme­ringen van aan­koop, onder­houd, beheer, … Daarnaast zien we dat investeringen wel eens omwille van budget­taire beperkingen op de lange baan worden geschoven.” 

“In plaats van een technische installatie te verkopen, bieden we energie als een dienst aan. Op die manier nemen we de investeringskost weg en kunnen we volop inzetten op de meest rendabele werking van deze installatie”, voegt Tim Ketelslegers, Business Development Manager van ComTIS, toe. “Een lage TCO eindigt niet met een geoptimaliseerd en duur­zaam ontwerp. De technische perfor­mantie moet worden gerealiseerd zoals deze werd vooropgesteld. Een professionele indienst­stelling, onderhoud en opvolging van de installatie zijn noodzakelijk. Zusterbedrijf ComTIS Services heeft wat dat betreft een rijke ervaring opgebouwd in tal van DBFM-projecten – design, build, finance, maintain – waar de focus ook steeds op een lage TCO ligt. Door al deze kennis en ervaring in één ComTIS-groep te verzamelen, hebben we alles in huis om dit voor onze klanten waar te maken.” 

Data bieden opportuniteiten

De energetische optimalisatie van woon- en werkcomplexen is slechts een eerste belangrijke stap. “In de toekomst zullen gebouwen ook onderling energie moeten kunnen uitwisselen en hun verbruik op de actuele energietarieven afstemmen”, vertelt Geert Vermeyen. “Daarvoor zijn intelligente systemen nodig die de energie­stromen optimaal kunnen sturen op basis van realtimegegevens. In België zitten we nog maar aan het voorwoord van het ‘Smart Building’-verhaal. Wanneer de intelligentiegraad van een gebouw toeneemt en de interactie met andere gebouwen vergroot, kan de energiekost nog extra worden gereduceerd.” “De combinatie van facility managementsystemen en realtime-energiemonitoring zet de deur naar ESCO open en laat ons toe een sterke dienstverlening uit te bouwen”, verduidelijkt Tim Ketelslegers. “Het businessmodel stoelt immers op een goed inzicht in het gebouw, zijn gebruikers en de technische installaties. Door te monitoren ontstaat kennis om bij te sturen en te optimaliseren, wat in een afname van het energieverbruik zal resulteren. Precies deze opbrengst helpt om de investering terug te betalen.”   

Nieuwe service uitgetest

Ontwikkelaar CORES Development is de eerste die de ‘Energy as a Service’-formule van ComTIS Energy toepast. Dit gebeurt in De Tuilerie, een woonproject in de eerste gasloze wijk in Diest. Zo’n 130 appartementen (verdeeld over vier blokken) zullen worden verwarmd en gekoeld door middel van warmtepompen gekoppeld aan een BEO-veld, welke door ComTIS Energy zijn gefinancierd. “Concreet betekent ‘Energy as a Service’ dat we de klant op een bedrijfszekere manier warmte en koude zullen aanbieden om een aangename omgeving te creëren, en dit over de volledige loopduur van de overeenkomst”, vertelt Geert Vermeyen. “Gedurende vijftien jaar garanderen wij de bewoners een optimaal comfort via een abonnementsformule. In deze case rekenen we zo’n honderd euro per appartement per maand aan. Dit bedrag omvat het verbruik van warmte en koude, de onderhouds- en eventuele vervangings­kosten, alsook de afbetaling van de investering. Steeds meer potentiële kopers zijn bereid om te betalen voor een ecologische oplossing waarbij ze volledig worden ontzorgd. Bovendien vinden ze het een troef dat ze weten waar ze financieel aan toe zijn voor het koelen en verwarmen van hun woning, en dit voor de komende vijftien jaar. Na de ESCO-contractperiode worden de eigendomsrechten van het BEO-veld aan de bewoners overgedragen. Op dat moment kunnen ze, indien gewenst, opnieuw een abonnement afsluiten, maar dan enkel voor de verdere exploitatie en het onderhoud. De installatie is dan immers afbetaald en de vereniging van mede-eigenaars is zelf eigenaar van de installatie geworden.”

‘Door de exploitatie en de opvolging van de technische performantie van zijn gebouw aan de ESCO over te laten, kan de bouwheer zich volledig op zijn kerntaken richten.’

Wederzijds vertrouwen creëren

De geloofwaardigheid van de ESCO-financiering ligt in het gegeven dat zowel de gebouweigenaar als de ESCO baat hebben bij het realiseren van dezelfde doelen. De ESCO-partij kan haar financiering pas terugverdienen door de ingeschatte verlaging in exploitatiekost ook effectief waar te maken. “Indien gewenst worden de verwachte resultaten contractueel vastgelegd en speelt er een bonus-malussysteem”, verduidelijkt Tim Ketelslegers. “De inzet van de ESCO-partij om het voorspelde resultaat te realiseren, komt ook de bouwheer of eigenaar ten goede. Hij/zij erft op het einde van de contractperiode immers een technische installatie met optimaal rendement in topconditie. Toch steunt dit model, waarbij partijen een financiering ondertekenen die zo’n vijftien jaar loopt, op wederzijds vertrouwen. We proberen dit op te bouwen tijdens alle voorafgaande besprekingen. Een optimaal ESCO-model opmaken, kan alleen door veel interactie tussen de betrokken partijen. Het moet voor iedereen een win-winsituatie worden. Alleen dan bereik je een optimale installatie met de laagste exploitatiekost.” Geert Vermeyen vervolgt: “Verder zetten we sterk in op de transparantie van onze ESCO-aanbieding. Dat is noodzakelijk om het vertrouwen een sterke basis te geven. De optimalisatie zit bij een ESCO-model dus niet enkel in de techniek of de financiering, maar ook in de samenwerking tussen de betrokken partijen.”

Waarom kiezen voor een ESCO-formule?

Installaties voor warmteproductie op basis van fossiele brandstoffen zullen in de nabije toekomst steeds meer worden belast. Kiezen voor fossielvrije systemen wordt meer en meer een must. Vormt de hogere investeringskost een obstakel, dan kan een ESCO-partij de oplossing zijn om de financiering te ondersteunen. Geert Vermeyen: “Op het vlak van energie de juiste keuze maken, is een complexe aangelegenheid geworden. Gelijktijdig moeten immers technische, juridische en financiële aspecten worden bekeken. Doordat de ESCO een resultaatsverbintenis aangaat en dus voor het geheel verantwoordelijk is, zal die de verschillende aspecten maximaal op elkaar afstemmen. De resultaatsverbintenis zorgt er ook voor dat de gebouweigenaar tijdens de exploitatie met slechts één partij in communicatie moet treden. Hij/zij moet dus geen keuze maken tussen uiteenlopende meningen van diverse onderaannemers over thema’s waarin hij/zij vaak weinig expertise heeft. Door de exploitatie en de opvolging van de technische performantie van zijn gebouw aan de ESCO over te laten, kan de bouwheer zich volledig op zijn kerntaken richten.” 

De kracht van samenwerking

Kritische actoren in de bouwsector zullen zich zonder twijfel vragen stellen over de economische haalbaarheid van dergelijke initiatieven. “In een ESCO draait het businessmodel rond energiebesparing en het verlagen van de exploitatiekost”, verklaart Geert Vermeyen. “Hoe meer we alles kunnen optimaliseren, hoe groter de financieringshefboom. Dat we met Vanhout vandaag ‘Energy as a Service’ aanbieden, hebben we grotendeels te danken aan de kracht van samenwerking binnen de groep. Elk zusterbedrijf heeft haar specifieke expertise, maar samen werken we naar hetzelfde doel: het excelleren in duurzame oplossingen. Voor de ComTIS-groep betekent dit de kwaliteit en duurzaamheid van gebouwen koppelen aan de betaalbaarheid ervan over de volledige levenscyclus.”    

Casestudy

Buildwise documenteert in het kader van de cluster ‘Smart Buildings in Use’ en de technologische dienstverlening ‘C-Tech’ enkele goede praktijkvoorbeelden en geleerde lessen over ‘smart buildings’, om bouwprofessionelen te informeren over de mogelijkheden ervan en hen te inspireren. Deze casestudy’s gaan in op de technologische oplossingen, de wijze waarop deze een meerwaarde kunnen creëren en de vragen die men zich kan of moet stellen bij het slimmer maken van gebouwen. Alle casestudy’s zijn te vinden op de website www.smartbuildingsinuse.be/case-study. WTCB heet voortaan Buildwise.

  • Locatie: Diest
  • Type gebouw:  Appartementen (woonwijk)
  • Bouwheer: CORES Development
  • Architect: De Architecten
  • Hoofdaannemer: Vanhout

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details