Relatieve luchtvochtigheid: de onzichtbare vijand

De effecten van vochtigheid in de lucht zijn al voldoende aangetoond in onderzoek en in de praktijk. Toch is de aanwezigheid van te veel of te weinig vocht in de lucht nog al te vaak een probleem in heel wat gebouwen. DriSteem Belgium maakt er een prioriteit van om studiebureaus te overtuigen om dit domein niet te vergeten in het luik technieken. “Er wordt in bouwprojecten jammer genoeg nog al te vaak bespaard op bevochtiging. De aandacht voor het probleem is toegenomen, maar er is nog altijd veel werk aan de winkel”, klinkt het.

Waarom blijft relatieve luchtvochtigheid een onderbelicht fenomeen? Marc Briers, zaakvoerder van DriSteem Belgium en al sinds 1987 actief in de sector, is goed geplaatst om een antwoord te bieden: “Temperatuur kaapt steeds de meeste aandacht weg, maar relatieve luchtvochtigheid is minstens even belangrijk. Het is een onzichtbare vijand: te veel of te weinig luchtvochtigheid hoor en zie je niet, en enkel de echte extremen (te vochtig of te droog) zijn voelbaar. Toch is het effect van een beperkte schommeling op productie-processen en de gezondheid veel groter dan algemeen wordt aangenomen. Men denkt vaak dat men in de winter een griep vat omdat het koud is, maar de echte reden is dat iemand die verkouden is sneller anderen zal besmetten, omdat de luchtvochtigheid te laag is.”

Kinderdagverblijf Bambi in Beringen: ‘De directie zat met de handen in het haar, omdat ze moest vaststellen dat het absenteïsme er in de wintermaanden bijzonder hoog lag.’

Fruit, schilderijen en kantoren

Luchtvochtigheid is zeker van belang in gevoelige omgevingen, zoals opslagplaatsen waar fruit wordt bewaard, of musea waar schilderijen aan de muur hangen. Ook in de farmaceutische sector is waakzaamheid geboden. Briers: “De chemische samenstelling van een bruistablet kan veranderen als de luchtvochtigheid te hoog ligt. Zo kan de werking van het geneesmiddel afnemen.” Maar ook in meer alledaagse omgevingen, zoals een kantoor, moet de luchtvochtigheid te allen tijde in de gaten gehouden worden. Een Koninklijk Besluit zorgde in 2016 nog voor een aanscherping van de wettelijk verplichte relatieve luchtvochtigheid in arbeidsplaatsen met airconditioningsinstallaties: in plaats van tussen de 30 en de 70% moet deze nu tussen de 40 en de 70% bedragen.

‘Te veel of te weinig luchtvochtigheid hoor en zie je niet. Toch is het effect van een beperkte schommeling op productieprocessen en de gezondheid veel groter dan algemeen wordt aangenomen.’

DriSteem Belgium kan uiteenlopende oplossing voorzien, afhankelijk van de toepassing. “We kijken naar het type bevochtiging dat het meeste geschikt is, in functie van de energiekosten en de bedrijfsuren. We gaan steeds voor een oplossing die optimaal werkt en die bovendien zo groen en zo economisch voordelig mogelijk is voor de eindklant”, zegt Briers. Zo biedt DriSteem Belgium de keuze uit stoombevochtiging en watergedragen bevochtiging.

Scholen

Het belang van relatieve luchtvochtigheid is al uitvoerig aangetoond in de wetenschap. “Uit verschillende onderzoeken is duidelijk gebleken dat virussen langer overleven in een te droge atmosfeer”, stelt Briers. “Een Amerikaanse studie onderzocht de aanwezigheid van bacteriën in twee klaslokalen: een met bevochtiger en een zonder. De klas met een bevochtiger bevatte beduidend minder bacteriën en het absenteïsme lag er lager.”

‘Nadat wij in kinderdagverblijf Bambi een elektrische stoombevochtiger installeerden, was het effect al op korte termijn voelbaar.’

Die studie kon DriSteem Belgium mee in de praktijk uittesten toen het gevraagd werd om hulp te bieden in kinderdagverblijf Bambi in Beringen. “De directie zat met de handen in het haar, omdat ze moest vaststellen dat het absenteïsme er in de wintermaanden bijzonder hoog lag, zowel bij de kinderen als bij de opvoeders. Ter plaatse zagen we al snel wat het probleem was: het ventilatiesysteem D in combinatie met warmtewisseling was op thermisch vlak misschien zeer interessant, maar bleek rampzalig voor de luchtvochtigheid. Het ventilatiesysteem trok vochtige lucht uit de omgeving, waardoor de lucht te droog werd. Nadat wij er een elektrische stoombevochtiger installeerden, was het effect al op korte termijn voelbaar. De bezetting van personeel en kinderen doorheen het jaar kende plots geen dip meer in de wintermaanden.”