Hydraulische systeemoptimalisatie maakt duurzame HVAC-installaties nog performanter

“We beschikken vandaag over zeer performante en duurzame HVAC-componenten, maar toch zijn de prestaties van installaties vaak ondermaats omdat het mis gaat op systeemniveau.” Aan het woord is Roel Vandenbulcke, oprichter en CEO van Hysopt, een bedrijf dat software ontwikkelt om dat probleem de wereld uit te helpen. “Hydraulische systeemoptimalisatie maakt van duurzame componenten ook echt een optimaal werkend en dus duurzaam geheel.”

Hysopt werd opgericht in 2013 als spin-off van de Universiteit Antwerpen en ontwikkelt software voor het ontwerpen en doorrekenen van HVAC-installaties. “Met de Hysopt-software kan je een installatie eerst volledig in een virtuele omgeving door­gronden alvorens je ze gaat bouwen of renoveren”, vertelt oprichter en CEO Roel Vandenbulcke. “Ontwerp­fouten komen dan direct tot uiting. Vervolgens kan je dan met dynamische simulatie de prestaties op het vlak van onder meer comfort, CO2-uitstoot en energieverbruik en ook de investerings­kost nauw­keurig gaan voor­spellen. Verschillende alter­natieven kunnen worden vergeleken om in samen­spraak met de opdracht­gever – wensen kunnen immers uiteenlopend zijn – én met een wetenschappelijk onderbouwde argumentatie de juiste optie te selecteren.” 

Volgens Vandenbulcke onderscheidt Hysopt zich daarmee van andere bedrijven in de markt. “Er bestaan nog andere software­pakketten die onder­steuning bieden bij het berekenen van HVAC-installaties maar die onder­steuning blijft beperkt tot enkel de een­voudige berekeningen, zoals bijvoor­beeld leiding­dimensionering. Com­plexere berekeningen voor complexere installaties zijn gewoon­­weg niet mogelijk, laat staan het simuleren van het dynamisch gedrag van de installatie. Hysopt beschikt over een uniek wiskundig reken­model dat alle fysische wetmatig­heden – op thermisch, energetisch, hydraulisch en regel­technisch vlak – van de gehele installatie beschrijft en gaat verder daar waar andere softwarepakketten stoppen.”

“Onze sterkte is dat wij werken op systeemniveau. Wij kijken niet enkel naar de individuele compo­nenten maar zorgen ervoor dat ze zo efficiënt mogelijk kunnen samen­werken. Hydraulische systeem­optimalisatie maakt van duurzame componenten ook echt een optimaal werkend en dus duur­zaam geheel.”

“Concreet gebruiken onze partner-studiebureaus de Hysopt-software voor conceptuele opti­malisatie, om systeem­­alternatieven te simuleren en te vergelijken. Een opdracht­gever krijgt zo meer inzicht in de verschillende opties en ontvangt uiteindelijk een ontwerp dat maximaal is afgestemd op zijn wensen. Onze partner-installatiebedrijven gebruiken de software dan weer voor de verdere detail engineering. Alle componenten en hun instellingen worden met de grootste precisie berekend om te zorgen voor een optimale werking van de installatie zodat de vooropgestelde prestaties kunnen worden gerealiseerd. Een digitaal model, de zogenaamde digital twin, wordt ten slotte af­geleverd aan de gebouw­beheerder voor onder­houds­werkzaamheden of toe­komstige systeem­uitbreidingen. In plaats van aller­hande trial-and-error ingrepen in een poging een bepaald probleem op te lossen, kan de digital twin worden ingezet om de oor­zaak van het probleem gericht en snel inzichtelijk te maken. Dit gebeurt nu nog wel manueel, maar het staat op onze roadmap om de Hysopt-software te koppelen met het gebouw­beheersysteem om automatische anomalieën op te sporen én de oorzaak van het probleem aan te duiden. Een optimale installatie opleveren is één ding, maar de optimale werking moet ook worden gegarandeerd over de volledige levenscyclus.”

Vandenbulcke zag de markt waarin Hysopt actief is door de grotere focus op duurzaamheid de jongste jaren sterk evolueren. Een trend die zich volgens hem nog zal doorzetten en zijn bedrijf in de kaart speelt. “Het gebouwpatrimonium – nieuwbouw en nog meer bestaande bebouwing – moet ver­sneld verduurzaamd worden. Daarin ligt een belangrijke opdracht voor de HVAC-sector. Met de integratie van de meer duurzame technieken is de complexiteit van moderne HVAC-installaties enorm gestegen. Vroeger had je bijna uitsluitend ketels, nu zie je steeds vaker een combinatie van ketels, warmtepompen, WKK, thermische opslag, KWO, BEO … Die systemen zijn door de toe­genomen complexiteit veel gevoeliger geworden aan goede engineering en de behoefte aan betere engineeringsoftware is dus enorm gestegen.”

“De HVAC-sector is ook enorm in beweging als het gaat over de manier waarop verschillende partijen samenwerken. De meer sequentiële procesaanpak lijkt af te nemen en in de plaats lijken D&B-, EPC- en ESCO-samenwerkings­verbanden sterk toe te nemen. De essentie van die opkomende samen­werkings- en contract­vormen is dat de leveranciers van de installatie mee verantwoordelijk worden gesteld voor de effectieve prestaties van de installatie. Hysopt speelt daarop in met software waarmee prestaties voorspeld en geoptimaliseerd kunnen worden.”   

De toekomst lacht Hysopt dus toe. Maar dat is geen reden voor het bedrijf om op zijn lauweren te rusten. Naast de koppeling met het gebouw­beheersysteem werkt Hysopt met de steun van Vlaio ook aan een integratie met BIM om het tekenen en rekenen naar elkaar toe te brengen en maakt het zich ook op voor een volgende inter­nationaliserings­beweging: in 2022 zal Hysopt zijn unieke technologie ook buiten België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk op de markt brengen. Met onder meer Hysopt-optimalisatie van de HVAC-installatie in het ZIN-project van Befimmo in Brussel – de circulaire renovatie van de iconische WTC-torens aan Brussel-Noord – en een voor GreenSCIES, een groot warmtenet in Londen dat warmte uit de metro recupereert en opwaardeert via warmte­pompen, kan het daarbij alvast enkele mooie referentie­projecten voorleggen.