Klaar voor de smart home-revolutie?

Smart homes zijn de overtreffende trap van domotica. Technische snufjes die tot voor kort vooral op individuele basis excelleerden, worden steeds vaker geïntegreerd in woningen die als slimme, homogene entiteiten functioneren. In dit artikel staan we kort maar krachtig stil bij enkele belangrijke evoluties die de markt deze dagen ingrijpend veranderen. Want de technologie staat allesbehalve stil …

Huishoudelijke apparaten aansturen met mobiele devices, spraaktechnologie, het ‘Internet of Things’: het leek lang verre toekomstmuziek, maar intussen hebben deze innovaties een steeds grotere invloed op de dagelijkse realiteit. Waar de oudere domoticasystemen slechts een beperkt marktaandeel wisten te veroveren, lijkt de nieuwe generatie in tijden van smart homes wél voet aan grond te krijgen. Het aantal inventieve toepassingen stijgt zienderogen, terwijl de prijzen de omgekeerde beweging maken omdat het aanbod toeneemt en de benodigde elektronica alsmaar goedkoper wordt. Die lagere prijzen stuwen de vraag dan weer de hoogte in, waardoor er als het ware een positieve vicieuze cirkel ontstaat. Kenners zijn het er dan ook over eens: smart homes staan op de rand van de grote doorbraak.

Mobiel en connectief

Net als de vraag naar slimme domotica- en smart home-toepassingen is de vernieuwingsdrang bij ontwikkelaars en fabrikanten de voorbije jaren exponentieel toegenomen. Dit heeft tot het ontstaan van enkele interessante trends geleid. Denk bijvoorbeeld aan het belang van connectiviteit en mobiele applicaties. Je verwarmingssysteem vanop afstand bedienen via een speciale app of automatisch aan je agenda koppelen, zodat het lekker warm is wanneer je ’s avonds thuiskomt: het kan onder meer met de zogenaamde slimme thermostaten én het is relatief eenvoudig op de koop toe. Een verbinding met het thuisnetwerk volstaat vaak om het onmogelijke mogelijk te maken. De nadruk op connectiviteit laat slimme systemen eveneens toe om autonoom te functioneren. Een mooi voorbeeld zijn rolluiken of
gordijnen die automatisch openen op basis van het daglichtniveau. In plaats van hun werking af te stemmen op dure hightechsensoren die de licht-intensiteit meten, baseren dergelijke toestellen zich op info van gespecialiseerde internetbronnen. Ook het wekkersignaal dat de gebruiker via zijn smartphone heeft ingesteld, kan uiteraard een cruciaal uitgangspunt zijn. Of spraaktechnologie à la Google Assistant, Siri, Alexa, enzovoort. Je gordijnen openen, lichten dimmen of zelfs koffie zetten door je ‘home station’ een verbaal commando te geven: het is niet langer sciencefiction.

Je verwarmingssysteem vanop afstand bedienen via een speciale app of automatisch aan je agenda koppelen, zodat het lekker warm is wanneer je ’s avonds thuiskomt: het leek lang verre toekomstmuziek, maar het is intussen relatief eenvoudig.

Op naar een draadloze wereld

Kabels, draden en leidingen zijn steeds minder van deze tijd. Draadloos is de norm, en dus speelt
de markt daar maximaal op in. Slimme systemen die genoeg hebben aan een wifi- of bluetooth-verbinding om de werking van een huis af te stemmen op het leefpatroon van de bewoners – al dan niet via bemiddeling van een centrale ‘hub’ die diverse technologieën synchroniseert – schieten als paddenstoelen uit de grond. Er bestaan echter ook speciale toepassingen die bestaande systemen optimaal kunnen doen renderen door ervoor te zorgen dat klassieke elektrische componenten toch draadloos met elkaar kunnen communiceren. Op die manier kunnen ook oudere woningen zonder al te veel problemen omgetoverd worden tot een geconnecteerd smart home. Een extra troef van draadloze connectiviteit is (de mogelijkheid tot) permanente monitoring door de fabrikant en/of installateur. De toestellen zijn immers verbonden met een cloudserver die voortdurend hun data-output ‘logt’. Doet er zich een probleem voor, dan wordt dat meteen geregistreerd en kan het – eventueel zelfs op initiatief van de fabrikant/installateur en/of vanop afstand – efficiënt verholpen worden. Ook voor de installatie van updates of nieuwe functionaliteiten hoeft er in principe geen technieker meer ter plaatse te komen.

Comfort versus veiligheid

Net zoals aan elke revolutionaire ontwikkeling zijn er aan de steile opmars van smart homes bepaalde voor- en nadelen verbonden. Zoals eerder al uitvoerig aangetoond, verhogen smart homes het comfort
van bewoners en bezoekers door niets aan het toeval over te laten. Bovendien laten ze heel wat ruimte voor personalisatie, communicatie en monitoring. Uiteraard is er tevens sprake van een besparingsvoordeel, want aangezien de gekoppelde elektronische toestellen optimaal ingezet worden, verbruiken ze geen onnodige energie. Maar er zijn ook aandachtspunten. Privacy en data-veiligheid zijn en blijven gevoelige thema’s, temeer omdat ze voor de eigenaars van smart homes doorgaans ongrijpbare (en dus oncontroleerbare) concepten vormen. Wie krijgt toegang tot al die data en wat gebeurt ermee? Hoe kan je smart homes adequaat beveiligen tegen digitale inbrekers? Belangrijke bedenkingen, want het hacken van smart homes is net zo min een utopie als een woning die quasi autonoom functioneert. Voorlopig is het veiligheidsvraagstuk de voornaamste hinderpaal voor de definitieve doorbraak van smart homes. Al zal deze laatste naar verwachting niet al te lang meer op zich laten wachten. Tegen 2020 zouden er wereldwijd naar schatting 500 à 700 miljoen smart homes te vinden zijn (cijfers afkomstig van consultancybureau Gartner). Benieuwd in welke mate ons land zijn steentje zal bijdragen …